Hoge Raad: Deliveroo uitspraak

Zelfstandige of schijnzelfstandige?

E.L.E. Al Taeeno

8/23/20244 min lezen

Zeg je eerste halfjaar 2023 dan zeg je Deliveroo, waarbij de Hoge Raad werd uit gedaagt tot het geven van een nieuwe gezag criterium bij het bepalen of er sprake is van arbeidsovereenkomst. artikel 6:610 BW. In deze artikel gaan wij jullie alle in en outs van deze uitpraak uitleggen. In relatie tot de kamerbrief van de minister, de toekomst van de arbeidsovereenkomst versus de overeenkomst van opdracht, kortom veel te bespreken. Deliveroo, waar ging het nou over. 2015 deliveroo startte haar activiteiten in Nederland met vele andere partijen die bezorgdiensten uitvoerden denk aan Foodora, inmiddels ook Nederland verlaten. Dat is wat de deliveroo, inmiddels ook heeft besloten. Maar in 2015 start deliveroo zijn activiteiten hier in nederland aanvankelijk doen ze dat met een arbeidsovereenkomst met hun bezorgers daar herstappen ze vanaf en op de eerste momenten dat de eerste contracten van bepaalde tijd dreigen over te gaan naar contracten van onbepaalde tijd. En dat is het moment dat deliveroo besluit over te stappen naar het nieuwe partner model, wat inhoud dat de bezorgers werkzaam zijn als partner en dus als ondernemer. Daar is al heel snel een bezorger niet mee eens. Die gaat naar de kantonrechter in Amsterdam en vraagt daar aan de kantonrechter om de werkverhouding te beoordelen en die zegt eigenlijk simpelweg ik was werknemer ik heb een brief gekeregen dat ik mag blijven werken bij deliveroo, maar dat alleen maar kan op basis van een inschrijving bij de kvk als ondernemer verder moet, maar dat ben ik natuurlijk niet. De kantonrechter kijkt daar anders tegen aan. Je zag daar eigenlijk daar een soort Groen Schrovers benadering van ja je hebt er zelf voor gekozen. Je hebt er zelf ook profijt van genoten. Want je hebt een hoger uurloon gekregen. En dan kom je hier nu eens met een verhaal dat je eigenlijk stiekem werknemer bent die vlieger gaat bij mij niet op. Dus de bezorger kreeg niet z´n gelijk. En was dus geen werknemer. Parallel eraan start de FNV een eigen procedure en dat mondde een half jaar later uit bij opnieuw de kantonrechter Amsterdam in een ander oordeel namelijk, nou nu de FNV het een en ander onderbouwt moeten we eigenlijk tot de conclusie komen dat dit wel degelijk werkers zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Want van ondernemerschap is eigenlijk geen sprake. Daar gaat deliveroo tegen in hoger beroep bij het hof Amsterdam. Het hof maakt er vrij veel werk van in een zeer uitvoerig uitspraak. Komt het hof eigenlijk tot de conclusie dat wat de kantonrechter heeft geoordeeld best wel hout snijdt dit zijn werknemer, maar schrijft het hof ook op. Ja we moeten wel eerlijk zijn en zeggen dat een aantal onderdelen toch ook wel echt wel in de richting van een ander soortig overeenkomst pleiten, namelijk als we kijken naar de vrijheid van deze werkers ze bepalen zelf, wanneer ze komen werken, ze bepalen zelf uberhaupt of ze hun app aanzetten en ze mogen ook er zelf voor kiezen of ze zelf het werk gaan doen of iemand anders. Dat zijn toch eigenlijk elementen die niet zo goed samengaan met de arbeidsovereenkomst. Maar zegt het uiteindelijk het hof. Ja als we alles bij elkaar wegen dan zijn toch de argumenten die pleiten voor een arbeidsovereenkomst sterker aanwezig dan de argumenten tegen een arbeidsovereenkomst. Nou daar laat deliveroo het niet bij zitten. Deliveroo gat in cassatie bij de Hoge Raad en heeft en flink aantal cassatieklachten. Maar die met name zien op een punt, maar wacht eens even is niet één van de kern elementen van de arbeidsovereenkomst dat je de arbeid a. persoonlijk verricht en b. dat het een verplichting is dus hoe kun je nou zeggen dat als je niet verplicht bent om te werken en je hoeft het ook niet persoonlijk te doen. Dat je toch een arbeidsovereenkomst hebt met nog andere argumenten, maar dit was een van de kern klachten. De zaak komt bij de advocaat-generaal de Bock te liggen voor een conclusie en ik denk dat dat voor veel mensen een game changer werd toen zij haar conclusie publiceerde, waarin ze vrij duidelijk stelling nam, hoe vind ik als AG dat tegen de kwalificatievraag moet worden aangekeken. Één van de dingen die zij zei dat gezag criterium dat is iets van uit de vorige eeuw daar gaat het ook helemaal niet om. Het gaat om de term in dienst van, dus wanneer ben je nou in dienst van een bedrijf. Als deliveroo een bezorgdienst is en jij helpt bezorgen dan ben je in dienst van dat bedrijf en hoe moet je dat voortaan toetsen. Dan moet je je de vraag stellen. Is het werk wat deze werker doet is dat ingebed in de organisatie, waarvoor die werkt. Dus het gaat er niet zo zeer om of dat die persoon is ingebed het gaat erom is het werk wat je doet, dus draag bij aan de kern activiteit van de opdrachtgever als de antwoord ja is dan ben je gewoon in dienst van en heb je een gezagsverhouding ben je waarschijnlijk werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst. Toen keek heel Nederland arbeidsrechtelijk Nederland, nou wat zal nu de Hoge Raad doen. En die maakte het in die zin best wel spannend. Het zou eind 2022 23 december zou de uitspraak komen. Vervolgen zou het voor Valentijnsdag komen werd het opnieuw aangehouden en werd het uiteindelijk in het kwartaal 2023 uitgebracht. Doordat de conclusie van de AG heel sterk was zette het iedereen op scherp als de gezag criterium, zoals de AG aangeeft zo werd uitgeoefend zouden van de 1,5 miljoen zzp´ers in die periode één miljoen kunnen worden weggestreept.

De kernvraag van deliveroo was: gaat de Hoge Raad met AG de Bock mee die na de